Монголын утга зохиол, яруу найргийн шилдэг бүтээлүүдийг сорлон монгол залуу хүн бүрийн заавал мэдэх ёстой 10 шүлгийг танд хүргэж байна. 

Д.Нацагдорж: Миний нутаг

Яруу найрагч, үргэлжилсэн үг, жүжгийн зохиолч, нийтлэлч, орчин үеийн Монголын уран зохиолын үндэслэгч Д.Нацагдорж 1906 оны 11-р сарын 17-нд Төв аймгийн Баяндэлгэр суманд төржээ. МАХН-ын гишүүнд 1922 онд элссэн. Гэрийн багшаар бичиг үсэг заалгаж анхны боловсрол эзэмшсэн.

1921 онд Д.Нацагдорж Цэргийн явдлын яаманд бичээчээр ажиллах болж улмаар Цэргийн Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргаар ажилласан. 1923-1924 онд МАХН-ын II, III Их хуралд төлөөлөгчөөр оролцож, намын III Их хурлаас МАХН-ын Төв Хорооны Тэргүүлэгчдийн орлогч даргаар сонгогдсон юм. 1924 онд БНМАУ-ын анхны үндсэн хуулийг батласан Улсын анхдугаар их хуралд биечлэн оролцсон төдийгүй 1925 оны эхээр Бүх Монголын Пионерын Товчооны даргаар томилогдсон билээ. Түүний зохиосон "Монголын пионерүүдийн марш" дууг Монголын хүүхэд багачууд одоог хүртэл дуулсан хэвээр байна.

Д.Нацагдорж шинэ үеийн Монголын уран зохиолын хөгжилд асар их хувь нэмрээ оруулж уянгын нийтлэл, тууж, өгүүллэг, найруулал, драмын жүжиг зэрэг бусад утга зохиолын шинэ, шинэ төрөл зүйлийг санаачлан хөгжүүлж эхэлсэн юм.

Д.Нацагдорж бол уянгын их авьяас билэгт яруу найрагч төдийгүй түүний эхэнх бүтээл нь эх орон, ард түмнээ хайрлах сэтгэлээр дүүрэн байдаг. “Д.Нацагдоржийн тухай дурсан ярих тутамд түүний зохиосон "Миний нутаг" шүлэг аяндаа сэтгэлд буудаг төдийгүй Монгол улсын дөрвөн зүг найман зовхисоор хөндлөн гулд аялах шиг болдог ” хэмээн гадны нэгэн эрдэмтэн дуу алдсан байдаг.

"Миний нутаг"

Хэнтий, Хангай, Соёны өндөр сайхан нуруунууд

Хойд зvгийн чимэг болсон ой хөвч уулнууд

Мэнэн, Шарга, Номины өргөн их говиуд

Өмнө зvгийн манлай болсон элсэн манхан далайнууд  

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Хэрлэн, Онон, Туулын тунгалаг ариун мөрнvvд

Хотол олны эм болсон горхи, булаг рашаанууд

Хөвсгөл, Увс, Буйрын гvн цэнхэр нуурууд

Хvн малын ундаа болсон тойром бvрд уснууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Орхон, Сэлэнгэ, Хөхvйн онц сайхан голнууд

Уурхай баялагийн охь болсон олон уул даваанууд

Хуучин хөшөө дурсгал, хот балгадын сууринууд

Хол газар одсон харгуй дардан замууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Холхи газраас гялалзсан цаст өндөр хайрханууд

Хөх тэнгэр цэлмэсэн хөдөө хээр цайдамууд

Холын бараа харагдсан ноён шовх сарьдагууд

Хvний сэтгэл тэнийсэн уудам амьсгалт талууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Хангай, Говийн хооронд Халхын уудам нутаг

Хар бага наснаас хөндлөн гулд давхисан газар

Гөрөөс, араатан авласан урт урт шилнvvд

Хvлэг морьд уралдсан хөндий сайхан хоолойнууд

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Салхины vзvvрт найгасан соргог нарийн ногоотой

Саруулд талд яралзсан сонин янзын зэргэлээтэй

Сайн эрс цугласан байц бэрх газартай

Сvлд тахилга улирсан сvмбэр их овоотой

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Нарийн өвс ургасан малын сайхан бэлчээртэй

Нааш цааш сvлжих тэнэгэр сайхан нутагтай

Дөрвөн цагийн улиралд дураараа нvvх нутагтай

Таван зvйлийн тарианы хөрс шороот газартай

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Өлгий сайхан ууланд өвгөдийг тавьсан газар

Yр, ач, хvvхдийн vржиж өссөн газар

Таван хошуу мал тал дvvрэн бэлчсэн нутаг

Монгол хvн бидний сэтгэлийг сорсон орон

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Өвлийн тасхийм цагт цасан мөсөн бvрхээд

Болор шилийн өнгө гялтганаж, гялалзсан орон

Зуны найртай улиралд цэцэг, навч дэлгэрээд

Жигvvртэн шувуу холоос ирж гангар гунгар донгодсон орон

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Алтай, Хянган хоёрын завсарт атар баялаг орон

Аав, ээжийн минь оршсон ашдын заяасан нутаг

Алтан нарны туяанд энхжин тогтсон орон

Мөнгөн сарны гэрэлд мөнхжин гялалзсан газар

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Хvннv, Сvннvгийн vеэс хөгшид өвгөдийн нутаг

Хөх Монголын цагт хvчирхэг болсон орон

Он онд идээшиж олон жилд дассан нутаг

Одоогийн шинэ Монголын улаан туг бvрхсэн нутаг

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон

Өссөн төрсөн бидний vндэсний хайртай нутаг

Өнгөлзөгч дайсан ирвэл vтэр өшиглөн хөөнө

Хувьтай энэ орондоо хувьсгалт улсаа мандуулж

Хойчийн шинэ ертөнц дээр хvндтэй гавьяаг байгуулъя

Энэ бол миний төрсөн нутаг

Монголын сайхан орон